Türkçe İle ilgili Sözler sayfamızda ayrıca; Türk Dili ile ilgili güzel sözler, Türkçe hakkında söylenmiş sözler yer almaktadır.
Türkçe ile ilgili Güzel Sözler
Türkçe giderse Türkiye gider! Oktay Sinanoğlu
Türkçem, benim ses bayrağım! Fazıl Hüsnü Dağlarca
Bu dil ağzımda annemin sütüdür. Yahya Kemal Beyatlı
Türk Dili, Türk Milletinin kalbidir; beynidir. Mustafa Kemal Atatürk
Başka dile uymaz annenin sesi, her sözün ararsan vardır Türkçesi. Ziya Gökalp
Türklüğün vicdanı bir dini bir, imanı bir; fakat hepsi ayrılır, olmazsa lisanı bir. Ziya Gökalp
Türkçenin derinliklerine dalınca, gözlerime on sekiz bin evrenden daha yüksek bin evren göründü. Ali Şir Nevai
Türk Milletinin dili, Türkçedir. Türk Dili dünyanın en güzel, en zengin ve en kolay dilidir. Mustafa Kemal Atatürk
Mademki Türk’üz, o halde bir Türk gibi görür, bir Türk gibi düşünür, bir Türk gibi davranırız ve bir Türk gibi yazarız. Ömer Seyfettin
Bundan böyle divanda, dergâhta, bârgâhta, çarşıda ve meydanda Türkçeden başka dil kullanılmayacaktır. 4.5.1278 tarihinde Karamanoğlu Mehmet Bey
Ülkesini, yüksek istiklalini korumasını bilen Türk milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır. (2.9.1920 tarihinde Mustafa Kemal ATATÜRK
Önümüzde iki yol var: Ya uyanıp dilimizi koruyacağız ya da iki nesil sonra Türkiye diye bir ülke, Türkçe diye bir dil kalmayacağını kabul edeceğiz! Seçim sizin! Oktay Sinanoğlu
Dil, bir medeniyet olayıdır. Bir medeniyetin kurduğu dil, başka bir medeniyetin düşündüklerini söyleyemez. Yetmez onu söylemeğe. Bir ulus, medeniyetini değiştirdi mi, dilini de değiştirmek zorundadır. Nurullah Ataç
Milli his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Dilin milli ve zengin olması milli hissin inkişafında başlıca müessesedir. Türk Dili, dillerin en zenginlerindendir. Yeter ki bu dil; şuurla işlensin. Mustafa Kemal Atatürk
Osmanlılar, Orta Asya’dan geldikleri zaman, birlikte getirmiş oldukları dili saklayabilselerdi ve uygarlık alanındaki ilerlemeleri ölçüsünde dilin gelişimini yine Türkçe içinde aramış olsaydılar, şimdi kendilerine pek büyük teşekkürler ederdik. Ahmet Mithat
Dilimizin Türkçe, Arapça ve Farsça’nın bir bileşimi olduğu söyleniyorsa da, bu bileşim, bazı başka dillerde olduğu gibi bir çeşit kimyasal bileşim değildir. Dilimizde kullanılan Arapça ve Farsça sözcükler her zaman bir yabancı olarak durur, bütünüyle dilimize karışmamış, dilimizin kurallarına, söylenişine asla uymamış, yabancılıklarını korumuşlardır. Bunun için, ne zaman istersek bu yabancı sözcükleri atarak, dilimizi tertemiz etmek elimizdedir. Şemsettin Sami
Türk Dili ile ilgili Söylenmiş Güzel Sözler
Atatürk
Ülkesini yüksek bağımsızlığını korumasını bilen Türk milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır. (1930)
Milletin çok belirgin niteliklerinden biri de dildir. Türk milletindenim diyen insan, her şeyden evvel ve mutlaka Türkçe Türkçe ile ilgili Sözler konuşmalıdır. Türkçe konuşmayan bir insan Türk kültürüne, topluluğuna bağlılığını iddia ederse buna inanmak doğru olmaz.
Türk dilinin, kendi benliğine, aslındaki güzellik ve zenginliğine kavuşması için, bütün devlet teşkilâtımızın, dikkatli, ilgili olmasını isteriz.
Türk dili Türk milleti için kutsal bir hazinedir. Çünkü Türk milleti geçirdiği sayısız felâketler içinde ahlâkının, geleneklerinin, hatıralarının, çıkarlarının, kısaca bugün kendi milliyetini yapan her şeyin dili sayesinde korunduğunu görüyor. Türk dili Türk milletinin, kalbidir, zihnidir. 1929
Ali Tahsin Güneş
Bizler, öz dilini yeterli bilmeyen ve dolayısıyla kullanamayan kişiler, eğer Türkçe diye bir dilin varlığını sürdürmesini gerekli görüyorsak ve bu dili anamızla konuşmak dışında da kullanmayı düşlüyorsak, dilimizi, gerekiyorsa bir yabancı dili öğrenir gibi, öğrenmek, kullanmak, öğretmek ve türeterek güçlendirmek durumundayız. Türk hekimi, bilimsel sorumluluğunun yanında, ulusuna ve ulusal varlığının asalı olan anadiline karşı da sorumluluk taşıdığını bilmelidir.
Temeli Osmanlı döneminde atılmış ve özleştirme devrimi Atatürk döneminde yapılmış olan Türkçe tıp dilinin evrim hızı, II. Dünya Savaşı sonrasında ve yurdumuzdaki belli iktidar dönemlerinde yavaşlamış bulunmaktadır. Ancak, tıp dilimizin yeni güzellikleri, bu evrimin günümüzde artan bir hızla sürdüğünü gözler önüne sermektedir. Sonuç olarak, son yıllarda sözel bildirilerde gözlemlediğimiz ‘Türkçe güzellikler’, Türk tıp dilindeki evrimin bir göstergesini oluştururken, geleceğe dönük Türkçe bilim dili umudumuzu perçinlemektedir.
Doğan Kuban
Atatürk yeni Türk devletinin iki temelini tanımlamıştır. Atatürk’ün çok gelişmiş tarih bilinci ile bu topluma ısrarla hediye ettiği Türk dili, geçmişin en değerli mirası ve kimliğimizin de temelidir. Diğer ikinci temel ise Türk kimliğidir.
Herkese bilim teknoloji, 16 Kasım 2018, sayfa 7.
Ersin Töreci
Bugün İngilizce ile eğitimin bazı üniversitelere tanınmış bir ayrıcalık olduğu düşünülüyor. Böyle olunca bu ayrıcalığı hemen herkes kendine de yakıştırıyor ve istiyor. Üzülerek görüyoruz ki toplumumuz da bu eğilimi geniş olarak paylaşıyor. Bu eğilimi yalnızca kısa dönemli pratik yararlara dönük görüyor ve toplumsal bilinçten yoksun olduğunu sanıyoruz. Umarsız aykırı bir düzlem üzerinde olumsuz sonuçlara doğru kayıyoruz. Üniversitelerimiz de ne yazıktır ki, en iyisi de olsa, kaçınılmaz olarak toplumumuzun aynası olmaktan öteye geçemiyor. Sorunlarımızı açık açık ortaya koymak, gerçek durumu saptamak ve irdelemek, gerektiğinde özeleştiri yapmak, buna göre çözümler üretmek zorundayız.
(Bilimeğitim dili olarak Türkçe ve 30 yıllık bir deneyim, Elektrik Mühendisliği, 431. sayı, Ağustos
2007, sayfa 22)
Hulki M. Sönmez
Amacımız, bir an önce, uluslar arası dergilerde yayınlanan makalelerimizi arttırmak değil; Çıkardığımız dergilerin uluslararası niteliklerde olmasını sağlamak ve uluslar arası veritabanlarına kabul edilmiş dergilerimizin sayısını arttırmak olmalıdır. …
Yabancı dilde olur olmaz makale yayınlamanın başkaca ve sinsi sakıncaları da vardır. Araştırmacılarımızın diline yerleşen yabancı dildeki terimler, Türkçe’mize bulaşmaktadır. Türkçe karşılığı olan sözcükler bile, Türkçe’nin yerini almaktadır. Sonuçta Türkçe: Bir dilin yaşaması ve gelişmesi için gerekli, olmazsa olmaz bir https://www.neguzelsozler.com koşul olan “kullanılma” olanağından mahrum kalmakta. Yeterince gelişememektedir, hatta bozulmaktadır. Ardından, kimi terimler, yarı İngilizce yarı Türkçe ve hatta biraz da Fransızca veya Latince karışık söylenmektedir.
Hulki M. Sönmez. Bilimsel Yayınlarımız, Türkçe Olarak Yurt İçinde Yayınlanmalı (Bilim Bilmek sitesinden)
İnanç Kayalıoğlu
Özenli Türkçe deyince akla önce dilimizi yazarken özen gösterip dilbilgisi kurallarına uymak, abecemizi doğru kullanmak, ve de yabancı kelimelerden kaçınmak gibi şeyler geliyor. Bunun yanında Türkçeyi doğru konuşmak da çok önemli. Bazı radyo ve televizyonlarda Türkçe olay anlatanlar tümcelerin son hecesine vurgu yapmak gibi kulağa hiç hoş gelmeyen yapmacık bir dil kullanıyorlar. Bunun nerden kaynaklandığını bilmiyorum. Son birkaç yıldır Türkiyede bulunmadığım için bu yanlış vurgulu anlatımın süregelip gelmediğini bilemem; fakat dilerim bu garipliğe bir son verilmiştir.
Muhittin Tolga Güzel
Ülkemizde ilk başta dikkate alınması gereken başlıca konulardan biri Türkiye’nin kendi milli bilişim politikalarını oluşturmaya başlaması ve markalaşması gerekiyor. Bu bağlamda ortaya çıkacak Türk bilişiminin dili Türkçe olmalıdır. Teknik terimlerin Türkçesi tespit edilerek bilişimi kendi dilimizde yorumlamak, bu yönde atılacak ilk adımlardan biri olmalıdır.
(Muhittin Tolga Güzel, Türk Bilişim Politikası, BoSGEM – Boğaziçi Stratejik Araştırma ve Geliştirme Merkezi, 20150227)
Nicholas Negroponte
Negroponte İngilizceden bahsederken, Türkçeden övgü ile bahseder ve şöyle yazar: İngilizce en güç olanlardandır; … Türkçe gibi başka diller çok daha kolaydır. Dolayısıyla sözcük düzeyinde, bilgisayarla konuşma sentezi yapacaklar için Türkçe rüyalarının gerçekleşmesidir.
(Negroponte 1995, Being Digital. Alfred A. Knopf, New York, NY, ABD, s. 145).
Oktay Sinanoğlu
Türkçe giderse Türkiye gider.
Ragıp Kayar
Terimlerimizi kullanırken onları hangi dilin etkisinde kalırsak ona göre değiştirmemiz, sağlam bir dil bilincimizin henüz oluşmadığının acınası bir kanıtıdır. … Dil bilincini oluşturmak için üniversite çok geç kalınmış bir yerdir. Dil bilinci ilk eğitimde, temel eğitimde oluşturulmalıdır. Kişi kendi dilini sevmeli, beğenmeli, duygu ve düşüncelerini anlamayı ve açıklamayı bu araçla yapabilmekten zevk almalıdır. Ragıp Kayar (2010). Fransızca’nın Tıp Terimlerimize Etkisi, Türk Nefroloji Derneği Terim Kolu
Bülteni, Ocak 2010, sayı 5, s. 78.
Semih Bilgen
Ankara Üniversitesi DTCF Dilbilim Bölümü Başkanı Prof. Dr. İclal Ergenç, şöyle diyor: ‘Hiçbir dil dizgesi, doğasından bilim dili değildir. Bir dilin bilim dili olmasının önkoşulu o dilin konuşulduğu toplumda bilim üretiminin varolmasıdır.’
(Bilim ve Ütopya, Şubat 2001, s.13) …
Sevgi Özel
Bireylerin dili doğru, etkileyici kullanması, dil bilinci dediğimiz, dile saygıyı, sevgiyi, özeni ve dilin en önemli iletişim aracı olduğunu duyumsatan kavramın özümsenmesiyle olanaklıdır. Bu bilinç, anadili öğretimiyle alınır, gelişir, yaşama biçimine dönüşür. Çünkü dil, yaşamın abecesidir, insan anadili ile düşünür. Gelgelelim yarım yüzyıldır ülkemizde kişilere bu bilinci vermekten, geliştirmekten yoksun anadili öğretimi dizgeleri kullanılmaktadır [s. 107].
Sevgi Özel (2000). Dil Kiri El Kiri. Bilgi Yayınevi, Ankara
Dili ülkeden, ülkeyi dilden ayrı tutmak; birini ötekinden daha az ya da daha çok sevmek, ülke sorunlarını dilin sorunlarından soyutlamak olanaksızdır. Bir ülkede siyasal, ekonomik ve kültürel açıdan sıkıntı varsa bunların yansıyacağı ilk kurum dildir. Kuşkusuz yurtseverlikle dilseverlik de birbirimden ayrı düşünülemez, biri olmazsa da olur denilemez. Bizim için de Türkçe ile Türkiye sevgisi böyledir; dilimize sahip çıkma savaşımımız, aynı zamanda ülkemize sahip çıkmak içindir.
Sevgi Özel (2007). Dilleri Uzun, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul, s. 111.)
Şükrü Halûk Akalın
Beni asıl üzen kaba dil kullanılması, ana dili Türkçe olan gençlerin birbiriyle İngilizce
yazışması, Türkçe yazışmalarda ise yabancı kökenli sözcüklerin çok sık kullanılması.
Genç kuşak ana diline sahip çıkmalı, Türkçemiz konusunda duyarlı davranmalı,
dilimizi bozanları uyarmalı. Bizim yaptığımız bu çalışmalar, genç kuşakların ana diline
sahip çıkmasıyla başarıya ulaşacaktır.
Sözlerimi bir kızılderili şefin dünya için söylediklerini Türkçemize uyarlayarak
bitireceğim:
Biz bu dilimizi atalarımızdan miras almadık, gelecek kuşaklardan ödünç aldık…
Hep birlikte Türkçemize sahip çıkalım, bilişim çağında gelecek kuşaklara Türk’e yakışır bir Türkçe bırakalım.
(Şükrü Halûk Akalın, Bilişim Çağı ve Türkçenin Sorunları, Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi, Dil Sorunları)
Tevfik Ecder
Bir milleti millet yapan unsurların başında dil gelir. Dilini koruyamayan ulusların varlıklarını sürdürebilmesi mümkün değildir…
Bilim insanlarının ve aydınların Türkçe bilim dili konusunda da daha fazla gayret içinde olması gerekmektedir. Türkçe bilim dilinin de yabancı sözcüklerden kurtarılması ancak her bilim dalı ile ilgili terimlerin Türkçe karşılıklarının belirlenmesi ve bunların kullanılması ile mümkün olacaktır.
Toplumda rol model olan öğretim üyelerine dilimizin korunması hususunda büyük sorumluluk düşmektedir. Derslerde, makalelerde, konuşmalarda ve konferanslarda Türkçeyi doğru kullanma konusunda göstereceğimiz tutum büyük kitlelere örnek olabilir.
Türkçenin iyi kullanılmasının ve korunmasının ulusal bir görev olduğunu kabul ederek yılmadan çalışmalıyız.
(Tevfik Ecder (2012). Türkçenin Kullanımı ve Aydın Olma. Türk Nefroloji Derneği Terim Kolu Bülteni, Ocak 2012, Sayı 7, s. 911.)
Tuncer Ören
“Kendi kültürlerine saygı duymayanlar başkalarından saygı beklemek haklarını yitirmiş olurlar. Dilimize özen, benliğimize duyduğumuz saygının bir göstergesidir. 21. yüzyılın ilk çeyreğinde bilişim dilimizin zengin bir Türkçe olmasını istiyorsak, şimdiden özenli bir Türkçe kullanmaya başlamalıyız. Bilişimci olabilecek kadar yetenekli olan kişilerin bu özeni gösterebileceklerine inanıyorum.”
Tuncer Ören (1998). Bilisimde Özenli Türkce. BT Haber, Sayı: 183 (Eylül 713,1998), s. 32.
Bozuk pusula ile doğru yön bulunamayacağı gibi yanlış amaçlarla doğru yol tutturulamaz. Bu yüzden dil bilincimizi geliştirecek bilgiler edinmek ve bu konudaki bilgilerin daha geniş kitlelere yayılabilmesi için çalışmak amacın doğru saptanması için bize ve başkalarına yardımcı olur. Bu konuda yazılanlara fikren açık olmak ve yanlış yönlendirmelerde, akılcı bir yaklaşımla kendimizi ve Türkçemizi korumak kuşkusuz yararlı bir tutumdur.
Türkçemizin bilim dili olup olmadığını sorgulamadan önce, Türk olarak, kültürümüze ve özellikle anadilimize olan duyarlığımızı, inancımızı, güvenimizi ve kendi payımıza düşenleri yapıp yapmadığımızı sorgulamamız gerekir. Türkçe bilincinden yoksun olunması, kuşkusuz Türkçenin gerek gelişmesine gerek bilim dili olmasına en büyük engeldir.
Tuncer Ören (2013). Bilim Dili Olarak Türkçe ve Türkçe Bilinci. Anahtar – Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Dergisi, Ağustos, 2013, s. 2227.
Yalçın Mıhçı, Suat Özer
Türkçenin Diriliş Hareketi; Türkçemizin yazgısını değiştirmek, onu yüceltmek ve hak ettiği yere yükseltmek üzere kurulmuş olup çalışmalarını yılmadan sürdürecek ve sömürgeci dillerin bayrağını indirerek ses bayrağımız Türkçeyi dalgalandıracaktır.
